Evropski sistem brzog informisanja o opasnim proizvodima Rapeks (Rapex) u 2014. je primio 2.435 prijava, što je najviše do sada i za 3% više nego 2013. Kako se navodi u saopštenju Evropske komisije, to znači da su potrošači bolje zaštićeni jer je veći broj opasnih proizvoda zaustavljen. Najveći broj prijavljenih proizvoda je iz Kine, prijave se najčešće odnose na igračke i odeću i proizvode od tekstila, dok su najčešći rizici koje proizvodi nose rizik od povrede, hemijski rizik i gušenje. Među prijavljenim proizvodima jedan je iz Srbije.
Rapeks postoji već 12 godina kao ključno sredstvo saradnje među zemljama članicama u zaštiti potrošača. U njega se registruju opasni neprehrambeni proizvodi, dok za nepravilnosti u proizvodima za ljudsku i životinjsku ishranu postoji drugi sistem Rasff.
Igračke su najzastupljenije među otkrivenim nepravilnim proizvodima, sa 28% ukupnog broja. Na drugom mestu su tekstil i modni predmeti sa 23%. Slede električni uređaji i oprema, motorna vozila i oprema i proizvodi za decu.
U 75% slučajeva poznat je i brend i broj modela, dok u 4% slučajeva nije poznata nijedna od ove dve informacije.
Hemijska nepravilnost najčešći je razlog prijavljivanja, a neki od najčešćih problema su povišeni sadržaj hroma VI, koji može da izazove alergije, u cipelama, kao i omekšivači plastike koji mogu da dovedu do problema sa polodonošću u proizvodima za decu. Čest problem su i teški metali u nakitu.
Nebezbedni proizvodi najčešće dolaze iz Kine. Taj udeo je u 2014. bio 64%, odnosno isti kao i prethodne godine.
U saopštenju se ističe da Evropska komisija i Kina kroz "Sistem brzog obaveštavanja – Kina" blisko sarađuju kako bi se garantovalo da kineske vlasti na terenu rešavaju problem bezbednosti proizvoda.
Srbija je među zemljama iz koje je potekao jedan nebezbedan proizvod, dečji bicikl marke koja se inače prodaje u evropskim zemljama.
Među članicama EU, najveći broj prijavljenih proizvoda je iz najveće evropske privrede – Nemačke (75) i Italije (39). Iz EU i evropskog ekonomskog prostora došlo je ukupno 14% prijavljenih proizvoda.
Najveći broj prijavljenih proizvoda (2.067) svrstan je u kategoriju ozbiljnog rizika, koji iziskuje mere za zaštitu potrošača, poput uklanjanja sa tržišta, vraćanja sa carine, a u izvesnim slučajevima i uništavanje.
O prijavama su informisane i druge zemlje, da bi i one preduzele mere ukoliko je proizvod i na njihovom tržištu.
U 113 slučajeva je utvrđeno da rizik nije ozbiljan, dok je 161 prijavljen samo radi informacije.
Preduzeta je 2.341 mera za otklanjanje rizika. Od toga je u 59% slučajeva reč o prinudnim merama, koje nalažu vlasti, a u 38% o dobrovoljnim merama, koje je donela sama firma. U 3% slučajeva uvedena su oba tipa mera.
Najviše proizvoda prijavila je Mađarska (291), a slede Nemačka (273) i Španija (272). Ovaj poredak ostao je nepromenjen u odnosu na 2013.
"Ovo je veoma praktičan primer saradnje unutar EU na korist građana", rekla je evropska komesarka za pravosuđe, zaštitu potrošača i ravnopravnost polova Vera Žurova.
Dodala je da se Rapeks pokazao kao efikasno sredstvo za garantovanje bezbednosti proizvoda na tržištu.
U saopštenju se navodi da je internet baza Rapeksa u 2014. imala dva miliona poseta. U sistemu učestvuju članice EU, Islanda, Lihtenštajna i Norveške.
Izvor: EurActiv